Hodinihina mandritra ny herinandro:

Mat. 13:24-27; Gen. 1:31; Ezek. 28:12-19; Isa. 14:12-15; Mat. 4:1-11; Jao. 8:44,45.

Tsianjery:

"Dia hampifandrafesiko hianao sy ny vehivavy ary ny taranakao sy ny taranany: izy hanorotoro ny lohanao, ary hianao kosa hanorotoro ny ombelahin-tongony." Gen. 3:15.

Mibahana ao amin'ny fampianaran'ny Baiboly ny fifanandrinana lehibe ifanaovan'i Kristy sy i Satana. Na sary mivandravandra ao amin'ny Soratra Masina aza ny ady lehibe nifanaovan'Andriamanitra sy ireo anjely izay lavo sy nikomy tamin'Andriamanitra tany an-danitra (Mat. 13:24-30, 37-39; Apôk. 12:7-10), ka efa tsy vaovao amin'ny fivavahana kristianina ankapobeny ny amin'izany, dia maro ireo Kristianina mandà na manao ambanin-javatra ilay lohahevitra manontolo.

Raha ny fomba fijery ara-Baiboly anefa, ny lohahevitra momba ny fifanandrinana lehibe, izay ifanoheran'ny fanjakan'Andriamanitra amin'ny devoly sy ny anjeliny, dia tsy azo odian-tsy hita satria mandrafitra ny ampahany lehibe amin'ireo fitantarana ao amin'ny Baiboly izany. Na ny Filazantsara efatra fotsiny aza dia efa feno filazana momba ny devoly sy ireo demonia izay manohitra an'Andriamanitra.

Hanombohantsika ity herinandro ity dia hodinihintsika ny fomba mety hamaliana ireto fanontaniana roa manaraka ireto, araka ny voalazan'ireo andininy manan-danja sasany ao amin'ny Baiboly:

1. Aiza ao amin'ny Soratra Masina no milaza fa misy ady lehibe ifanaovan Andriamanitra sy i Satana?

2. Araka ny Soratra Masina, manao ahoana ny toetr'izany ady izany?

Vakio ny Mat. 13:24-27. Ahoana no anampian'io fanoharana lo antsika hahatakatra ny momba ny faharatsiana eto amin'izao tontolo izao?

.

Mitantara momba ny lehilahy iray namafy voa teo amin'ny tanimbariny i Jesôsy. Tsy namafy afa-tsy voa tsara io lehilahy io kanefa nisy tsimparifary naniry teny anivon'ny variny. Rehefa nahita izany ny mpanompon-dralehilahy dia nanontany azy hoe: "Tompoko, tsy voa tsara va no nafafinao tany an-tanimbarinao? Koa avy taiza kosa ny tsimparifary?" - Mat. 13:27. Mitovy amin'izany koa ny fanontaniana mipetraka matetika ankehitriny momba ny olan'ny faharatsiana: Raha tontolo tonga lafatra no noforonin'Andriamanitra, nahoana no misy ratsy ao anatiny?

.

Vakio ny Mat. 1:28-30 sy ny fanazavana ao amin'ny Mat. 13:37-40. Ahoana koa no anazavan'izany ny toetr'ilay fifanandrinana lehibe?

.

Namaly ny mpanompony ilay lehilahy hoe: "Fahavalo no nanao izany" Mat. 13:28. Nohazavain'i Jesôsy taty aoriana fa "Ny mpamafy ny voa tsara dia ny Zanak'olona", izany hoe ny tenany ihany - and. 37; "ny tanimbary dia izao tontolo izao" - and. 38, ary "ny fahavalo izay namafy (ny tsimparifary) dia ny devoly-and. 39. Maneho mazava ny fisian'ny ady lehibe ifanaovan'i Kristy sy i Satana izany. Nahoana no misy ny ratsy eto amin'izao tontolo izao? Avy amin'ny fahavalo (ny devoly) izay manohitra ny Tompo izany (Mat. 13:28).

.

Mahatonga ity fanontaniana manaraka ity anefa izany valin-teny izany: "tianao va handehananay hanongotra sy hanangona azy?" Izany hoe, raha lazaina amin'ny teny hafa, "nahoana no tsy hongotana avy hatrany ny ratsy?" "Tsia" hoy ilay tompon-tany namaly, "fandrao, raha manongotra ny tsimparifary hianareo, dia hongotanareo miaraka aminy koa ny vary. Aoka ihany hiara-maniry izy roroa ambara-pihavin'ny fararano." Mat. 13:29,30. Araka io fanoharana io dia hofongoran'Andriamanitra ihany ny ratsy amin'ny farany, saingy ny famongorana azy aloha loatra dia hiteraka fahasimbana hampidi-doza ny tsara, izay tsy azo arenina.

.

Inona avy ireo loza mety hateraky ny fanongotana ny tsimparitary hiala amin'ny vary ankehitriny? Kanefa koa, nahoana izany no tsy midika fa tokony hodiantsika tsy hita tsotra Izao ny ratsy manoloana antsika?

Misy fanontaniana iray mifanindran-dalana amin'ilay hoe: "Nahoana no misy tsimparifary ao an-tanimbary kanefa tsy namafy afa-tsy voa tsara ilay tompon'ny tanimbary?", dia ny hoe: "Raha nahary tontolo tonga lafatra Andriamanitra, nahoana no mipoitra eto ny ratsy?"

.

Vakio ny Gen. 1:31. Inona no ambaran'ny tenin'Andriamanitra momba ny toetry ny zavaboary reheľa avy noforonin'Andriamanitra izany? Ary nahoana no zava-dehlbe ny valiny?

.

Araka ny voalaza ao amin'ny Gen. 1:31, rehefa vitan'Andriamanitra ny famoronana izao tontolo izao dia "indro, tsara indrindra izany." Tsy ahitana aloky ny ratsy mihitsy ny namoronan'Andriamanitra ity planeta ity raha ny ao amin'ny Gen. 1. Tamin'ny fomba ahoana àry no nahatongavan'ny ratsy teo amin'ny fiainan'ny olombelona?

.

Vakio ny Gen. 3:1-7. Inona no ambaran' ambaran'izany antsika momba ny nahatongavan'ny ratsy teto an-tany? Ahoana no anazavan'izany ny toetr ilay fifanandrinana lehibe? (Jereo koa ny Apôk. 12:7-9).

.

Hitantsika ao amin'io fitantarana io ny lainga noforonin'ilay menarana momba ny toetran'Andriamanitra, izay voalaza fa ny devoly ("menarana ela") ao amin'ny Apôk. 12:7-9. Fanontaniana, izay saika namadika tanteraka ny tenin'Andriamanitra, no nampiasain'ny menarana voalohany mba hahatonga fisalasalana ny amin'ilay baikon'Andriamanitra. Avy eo dia notsipahiny tanteraka ilay tenin'Andriamanitra ka hoy izy tamin'i Eva: "Tsy ho faty tsy akory hianareo." - Gen. 3:4.

.

Tsy maintsy ho nandainga tamin'i Eva ny iray tamin'izy ireo: na ny menarana, na Andriamanitra. Tsy maintsy misafidy izao i Eva na hino izay nolazain' Andriamanitra na hino ny tenin'ny menarana.

.

Na eto na any amin'ny andininy hafa ao amin'ny Soratra Masina, ny tena fototry ny ady dia ny hoe: iza no inoanao? Izay mifandray tanteraka amin'ny hoe: iza no tianao? Ny "zavatra" inoanao momba ny olona iray sy ny toetrany mantsy, ny hoe azo itokiana ve izy sa tsia, dia miankina betsaka tokoa amin'ny fitiavanao azy, ary araka ny hita eto, mahatonga anao hihaino izay lazainy na tsia.

.

Vakio ny Gen. 3:15. lo fanambarana nataon'Andriamanitra tamin'ny menarana io, izay milaza ny hanorotoroan'ny taranaky ny vehivavy (ilazana ny Mesia) ny lohan'ny menarana, no voalaza matetika fa filazantsara voalohany (protoevangelium) ao amin'ny Soratra Masina. Sady manamafy ny fisian'ilay fifanandrinana izany no mitondra fanantenana ho antsika koa eo anivon'izany; amin'ny fomba ahoana?

Ny Gen. 1-3 ihany no mampiseho fa nisy talohan'ny fahalavoan'i Adama sy i Eva ny ratsy. Efa nisy ny ratsy, araka ilay anarana hoe: "hazo fahalalana ny tsara sy ny ratsy" ao amin'ny Gen. 2:9,17. Avy eo dia nanameloka an'Andriamanitra ho mandainga ilay menarana, kanefa raha ny marina dia ny tenany no mpandainga. Ny fisian'io menarana io (Apôk. 12:9) sy ny laingany dia mampiseho ny maha-zava-misy ny ratsy tamin'io fotoana io. Araka izany dia hita ny fanatrehan'ny ratsy na dia tao Edena talohan'ny Fahalavoana aza.

.

Vakio ny Ezek. 28:12-19 sy ny Eks. 25:19,20. Manao ahoana ny toetr'io anjely lavo io?

.

Araka ny voalazan'ireo andininy ireo dia tany an-danitra no niandohan'ny ratsy sy ilay fifanandrinana lehibe.

.

Kerobima manaloka ilay voary, izay nanjary nantsoina hoe Satana, talohan'ny nahalavoany. Ankoatra ny maha-kerobima azy dia voalaza koa fa "ilay mahatanteraka ny rafitra tsara tarehy tonga marika sady feno fahendrena no tena tsara tarehy" izy, ary efa "tany Edena, sahan'Andriamanitra" - Ezek. 28:12,13. Tsy misy amin'izany teny izany azo ilazana ny mpanjakan'ny Tyro (na olombelona iza na iza). Noho izany, fantatsika fa topy maso ny amin'ny fahalavoan'i Losifera no omena antsika eto.

.

Vakio ny Isa. 14:12-15. Inona ny fanazavana fanampiny omena eto momba ny niandohan'ilay fifanandrinana lehibe?

.

Araka ny Isa. 14 dia nanapa-kevitra ny hanandra-tena sy hanao ny tenany ho tahaka an'Andriamanitra i Losifera. Mifameno amin'izay hitantsika tao amin'ny Ezek. 28 io andininy io, hoe: "Niavonavona ny fonao noho ny hatsaran-tarehinao" - Ezek. 28:17. Tokony ho nahatonga azy hanome voninahitra Ilay Andriamanitra nanao azy ho tsara tarehy izany, kanjo nanjary nirehareha kosa izy. Ratsy noho izany aza, tao anatin'ny avonavony dia nikasa haka ny toeran'Andriamanitra sy haniratsira Azy izy. Ny teny hebreo nadika hoe "varotra" ao amin'ny Ezek. 28:16 dia midika koa hoe "fanendrikendrehana", izay manondro ny fomba fiadin'i Satana amin'Andriamanitra sy amintsika koa.

.

Ahoana no fahazoantsika ny hoe: "Tsy nanan-tsiny i Losifera tamin'ny nalehany hatramin'ny andro namoronana azy ka mandra-pahita heloka tao aminy" (Ezek. 28:15)? Ahoana no mety hahalavo ny voary Iray tonga lafatra raha tsy ao anatin'ny atao hoe "tonga lafatra" ny fahafaha-misafidy marina?

Aseho ao amin'ny fitantarana ny fakam-panahy ao amin'ny Mat. 4 sy ny Lio. 4 ny fiezahan'i Satana haka ny seza fiandrianan Andriamanitra. Betsaka no azo ambara momba ny toetry ny ady, araka ity fihaonana manaitra ity, dia ny fihaonan'i Jesosy tamin'ilay mpaka fanahy. Hitantsika ny maha-zava-misy marina ilay fifanandrinana lehibe eo amin'i Kristy sy i Satana, saingy aseho amin'ny fomba mazava kokoa izany eto.

.

Vakio ny Matio 4:1-11. Ahoana no anehoan'lreo andirniny ireo ny maha- zava-misy ny fifanandrinana lehibe eo amin'i Kristy sy i Satana?

.

"Nentin'ny Fanahy nankany an-efitra" i Jesôsy, "mba halain'ny devoly fanahy" Mat. 4:1. Ary talohan'izany fihaonana efa nokendrena mba hitranga izany dia nifady hanina nandritra ny 40 andro i Jesôsy. Koa naka fanahy an'i Jesôsy hanova ny vato ho mofo ny devoly rehefa tonga, noho ny fahafantarany fa tao anatin'ny hanoanana mafy Izy. Kanefa notoherin'i Jesôsy tamin'ny alalan'ny Soratra Masina izany fakam-panahy izany, ka dia tsy nahomby ny tetik'i Satana.

.

Avy eo, nikasa hahatonga an'i Jesôsy haneho fanambonian-tena ny devoly, koa naka fanahy Azy mba hianjera avy eo an-tampon'ny tempoly. Navadik'i Satana ny Soratra Masina ka nolazainy fa raha tena Zanak'Andriamanitra tokoa i Jesõsy, dia hiaro Azy ny anjely. Saingy notoherin'i Jesôsy tamin'ny alalan'ny Soratra Masina novakina araka ny tokony ho izy indray ny fakam-panahy.

.

Manambara mazava tsara ny tena ezahin'ny devoly hatao ny fakam-panahy fahatelo. Tiany hivavaka sy hiankohoka aminy i Jesôsy. Ezahin'i Satana ny maka ho an'ny tenany ny fanompoam-pivavahana izay tokony ho an'Andriamanitra irery ihany.

.

Dia nasehony an'i Jesôsy "ny fanjakana rehetra amin'izao tontolo izao mbamin'ny voninahiny ho fanatrarany ny tanjony, ka hoy izy Taminy: "Izao rehetra izao dia homeko Anao, raha hiankohoka eto anatrehako Hianao." - Mat. 4:8,9. Hoy ny devoly ao amin'ny Lio. 4:6, izay mifanindran-dalana amin'izay voalaza ao amin'ny Matio: "Homeko Anao izao fanapahana rehetra izao mbamin'ny voninahiny, fa efa natolotra ahy izany, ka izay tiako no homeko azy."

.

Mbola ny Soratra Masina ihany no nentin'i Jesôsy nanohitra ny fakam-panahy, dia resy indray i Satana.

.

Ny Soratra Masina hatrany no niarovan'i Jesôsy tena tamin'ny famelezan'ny fahavalo.

.

Mampahatsiahy antsika ny Efes. 6:12 fa "isika tsy mitolona amin'ny nofo aman-dra, fa amin'ny fanapahana sy amin'ny fanjakana sy amin'ny mpanjakan'izao fahamaizinana izao, dia amin'ny fanahy ratsy eny amin'ny rivotra." Marina fa isy tokony hiaina ao anatin'ny horohoro isika, kanefa nahoana no tsy azontsika hadinoina ny maha-zava-misy ny ady mitranga manodidina antsika?

Efa nahita andininy vitsivitsy isika mampianatra ny amin'ilay fifanandrinana lehibe ifanaovan Andriamanitra sy i Satana. Amin'ny fomba ahoana anefa no mety hampisy ny ady toy izany? Iza no mahatohitra Andriamanitra mahefa ny zavatra rehetra? Raha ny hery no tena itondrana izany fifanandrinana izany dia ho tapitra mialoha ny nanombohany aza ny ady. Tsy maintsy ho hafa karazana io ady io. Eny tokoa, manambara ny Soratra Masina fa mahakasika ny toetran'Andriamanitra ilay adyady amin'ny fanendrikendrehana ataon'ny devoly, izay ilazany fa tsy tena tsara sy be fitiavana tanteraka Andriamanitra (ankoatra ny fanendrikendrehana hafa). Ny filazana toy izany dia tsy azo resena amin'ny fahefana na amin'ny herisetra fa amin'ny fampitahana ireo mpifanandrina anankiroa kosa.

.

"Teo amin'ny ady nifanaovany tamin'ny fahotana dia ny fahamarinana sy ny rariny ihany no fiadiana azon'Andriamanitra nampiasaina. Satana kosa anefa dia mampiasa izay tsy azon Andriamanitra ampiasaina dia ny fandroboana sy ny fitaka. Niezaka izy hanolana ny hevitry ny tenin'Andriamanitra sy hanova endrika ny lamin'ny fitondram-panjakany teo anatrehan'ny anjely, tamin'ny filazany fa tsy rariny ny nametrahan Andriamanitra lalana sy fitsipika hifehy ireo mponin'ny lanitra; fa raha mitaky fileferana sy fankatoavana avy amin'izay nohariny Izy dia tsy mikendry afa-tsy ny hanandratra ny tenany. Noho izany dia tsy maintsy haseho mazava eo anatrehan ireo mponina any an-danitra, sy eo anatrehan'izao tontolo rehetra izao, fa marina ny fitondram-panjakan'Andriamanitra ary tanteraka ny lalány. Nilofosan'i Satana ny hampiseho fa mikatsaka izay hampandroso ny soa rehetra eto amin'izao tontolo izao tokoa izy. Tsy maintsy hazava amin'ny rehetra ny tena toetra amam- panahin'ny mpisandoka, ny tena zavatra kendreny. Tsy maintsy manana fotoana ampy izany izy hanehoany ny tenany amin'ny alalan'ny asa ratsiny." - HM, t. 515.

.

Vakio ny Jao. 8:44,45 sy ny Apôk. 12:7-9. Inona no ambaran ireo andininy ireo momba ny toetran'ny devoly sy ny paikadiny?

.

Drafitri Satana hatrany am-boalohany ny manao izay hinoan'ny voary fa tsy tena marina na be fitiavana Andriamanitra, ary mampahory sy mampijaly ny olombelona ny lalàny. Tsy mahagaga raha "mpandainga (...) sady rain'ny lainga" no iantsoan'i Jesõsy ny devoly - Jao. 8:44. Tonga mba "hanambara ny marina" kosa i Jesõsy (Jao. 18:37), hanohitra mivantana ny lainga sy ny fiampangan'i Satana, handresy azy, ary amin'ny farany dia hamongotra ny devoly sy ny fahefany (1 Jao. 3:8, Heb. 2:14).

.

1) "Menarana ela" no iantsoana an'i Satana ao amin'ny Apok. 12:9,10;

2) ilay mpiampanga ny vahoakan'Andriamanitra any an-danitra, ary

3) ilay dragona mpanapaka izay mamitaka an'izao tontolo izao. Midika tsotra hoe "mpanendrikendrika" ilay teny grika nadika hoe "devoly", izay mampiseho indray fa momba ny finoana ny toetry ny fifanandrinana, ao anatin'izany ny finoana mikasika ny toetran'Andriamanitra.

Vakio ny HM, toko 29: "Ny niavian'ny ratsy".

"Tsy misy ampianarin'ny Soratra Masina mazava kokoa noho ny tsy maha- tompon andraikitra an Andriamanitra tamin'ny nidiran'ny fahotana; ampianariny fa tsy hoe nosintonin'Andriamanitra an-keriny ny fahasoavany, na nisy lesoka teo amin'ny fitondran Andriamanitra ny fanjakany, izay nety nohararaotin'ny fikomiana. Tonga tsy nasaina ny fahotana, ary tsy misy azo anamarinana ny fisiany. Zava-miafina ny amin'izany ka tsy hay hazavaina. Raha misy fialan-tsiny mety ho hita ny aminy, na antony mety manazava ny fisiany, dia tsy ho fahotana intsony ny fahotana. (...) Raha nolevonina tsy hisy avy hatrany izy [i Satana], dia ho nanompo an'Andriamanitra noho ny tahotra ireny [ny mponin'ny lanitra] fa tsy noho ny fitiavana. Tsy ho rava tanteraka ny hery miasa mangina avy amin'ilay mpamitaka na ho fongotra hatramin'ny fakany ny toe-tsaina mikomy; tsy maintsy navela ho tonga amin'ny fahamasahany ny ratsy. Mba hahasoa izao rehetra izao manontolo ary mandritra ny mandrakizay, dia tsy maintsy hovelarin'i Satana misimisy kokoa ireo foto-keviny ka ho hitan'ny voahary rehetra araka ny tena izy ny fiampangany ny fitondran'Andriamanitra sy ny fanjakany, ary tsy hisy hisalasala na oviana na oviana intsony ny amin'ny fahamarinana sy ny famindrampon Andriamanitra ary ny tsy fiovan'ny lalàny." - HM, tt. 509,510,515,516.

FANONTANIANA hifanakalozan-kevitra

1. Maro no mametra-panontaniana hoe: ahoana no nahatonga ny voary iray tsy manan-tsiny toa an'i Losifera hanota tamin'ny voalohany? Nahoana ny ota no "zava-miafina" sy "tsy hay hazavaina"? Ahoana no azo anazavana io fahotana voalohany io kanefa tsy manala tsiny na manamarina izany? Izany hoe, nahoana no mitovy amin'ny manamarina ny fahotana ihany ny manazava ny niaviany?

.

2. Nahoana no tsy nolevonin'Andriamanitra fotsiny i Satana mba tsy hisy intsony? Nahoana no "tsy maintsy navela ho tonga amin'ny fahamasahany ny ratsy"? Ahoana no mahatonga izany "hahasoa izao rehetra izao manontolo ary mandritra ny mandrakizay"?

.

3. Nahoana no zava-dehibe tokoa ny mahatakatra fa ny ady ifanaovan'Andriamanitra sy i Satana dia tsy resaka hery na tanjaka, fa karazany hafa? Tsy mahakasika ny fananan-kery io fifanandrinana io fa mahakasika ny toetra kosa; ahoana no mampitombina izany?

.

4. Raha takatrao ny toetran'ilay fifanandrinana lehibe dia ho hitanao fa ny fiainanao dia isehoan'izany fifanandrinana izany amin'ny endrika kely kokoa; amin'ny fomba ahoana? Ahoana no ahatsapanao ny maha-zava- misy io ady io na dia izao ankehitriny izao aza? Ahoana no tokony ho fihetsikao mba hanehoanao hoe miandany amin'iza marina ianao?

Fizarana I: Topimaso

Andininy Fototra: Jaona 16:33

Fifantohana Fianarana: Sal. 81:11–14, Lioka 7:30, Lioka 13:34, Titosy 1:2, Heb. 6:18.

Fampidirana: Na dia mahery sy manjaka aza Andriamanitra, dia tsy Izy no mamaritra ny zava-drehetra mitranga. Ankoatra izany, misy zavatra tsy ataon'Andriamanitra, ary tsy afaka ataony, araka ny toetrany ara-moraly. Na izany aza, ny fitondran'Andriamanitra dia afaka manova toe-javatra ratsy ho fitahiana.

Lohahevitry ny Fampianarana: Ny lesona amin'ity herinandro ity dia manasongadina hevitra telo lehibe:

1. Ny fanjakan'Andriamanitra dia tsy manilika ny faniriana tsy tanteraka. Tsy Andriamanitra no mamaritra ny zava-drehetra mitranga. Na dia mahery amin'ny zavatra rehetra aza Izy, dia manolo-tena ara-moraly amin'ny safidy malalaka ataon'ny olombelona. Vokatr'izany, tsy ny zava-drehetra mitranga no mifanaraka amin'ny faniriany, raha jerena ny fanapahan-kevitry ny zavaboary malalaka ara-moraly. Manjaka Andriamanitra amin'ny hevitra hoe tanterahiny ny tanjon'ny fitondrana (sitrapo tonga lafatra) ary raisiny an-tsaina ny fanapahan-kevitry ny zavaboariny, izay mety mifanohitra amin'izay tiany (sitrapo fanasitranana).

2. Ny fahalehibiazan'Andriamanitra dia tsy midika fa tsy misy fetra ny asa fitondrany. Misy zavatra tsy ataon'Andriamanitra, ary tsy afaka ataony, araka ny toetrany ara-moraly. Zava-dehibe ity hevitra ity amin'ny fahatakarantsika ny fitondran'Andriamanitra eto amin'izao tontolo izao. Ny asa fitondran'Andriamanitra dia mifanaraka amin'ny fitiavany ary tsy voafaritra na terena. Fa ny asa fitondrany dia tsy manilika ny safidy malalaka ataon'ny olombelona. Noho izany, ny fahalehibiazan'Andriamanitra dia tsy manilika ny safidy malalaka ataon'ny zavaboariny.

3. Ny fitondran'Andriamanitra dia misy asa tonga lafatra sy fanasitranana. Ny asa fitondran'Andriamanitra dia tsy voafaritra amin'ny sitrapo tonga lafatra ihany, mifototra amin'izay tena irin'Andriamanitra, fa misy koa asa fanasitranana. Ny asa fanasitranana dia miainga amin'izay tian'Andriamanitra ho an'ny zavaboariny. Na izany aza, mety hanova toe-javatra izay mifanohitra amin'ny sitrapony ara-moraly ho zavatra mifanaraka amin'ny faniriany ara-moraly/tonga lafatra Andriamanitra.

Fampiharana amin'ny fiainana: Ny zava-drehetra mitranga eo amin'ny fiainantsika ve dia vokatry ny sitrapon'Andriamanitra? Nahoana no eny, ary nahoana no tsia? Inona no nianaranao momba ny fitondran'Andriamanitra avy amin'ny tantaran'i Josefa?

Fizarana II: Fandalinana

1. Ny Fanjakan'Andriamanitra tsy manilika ny faniriana tsy tanteraka.

Ny iray amin'ireo fanontaniana lehibe ifanakalozan-kevitra ao amin'ny Fijery efatra momba ny fitondran'Andriamanitra (Four Views on Divine Providence) dia ny hoe mahazo "izay tiany" foana ve Andriamanitra?. Raha atao mazava kokoa, ity fanontaniana ity dia mametraka ny fanamby amin'ny fomba "hampifanarahana ny andraikitra ara-moraly ananan'ny olombelona amin'ny fanjakan'Andriamanitra amin'ny asany."—Dennis W. Jowers, ed., Four Views on Divine Providence (Grand Rapids, MI: Zondervan, 2011), p. 10. Raha miabo ny valin'ity fanontaniana ity, (eny, mahazo izay tiany foana Andriamanitra), dia tsy misy afaka manao zavatra hafa noho izay tian'Andriamanitra, ary noho izany, ny zava-drehetra mitranga eto amin'izao tontolo izao dia mifanaraka amin'ny faniriany, anisan'izany ny fisian'ny ratsy. Saingy ity sary ity dia mifanohitra amin'ny fitiavana sy ny hatsaram-panahin'Andriamanitra ary ny fahafahan'ny zavaboariny ara-moraly, araka ny hita ao amin'ny Soratra Masina (jereo John Peckham, “Providence and God’s Unfulfilled Desires,” Philosophia Cristi 15, no. 2 [2013]: p. 234).

Misy toerana maro ao amin'ny Soratra Masina ahitantsika olona, na dia ny olon'Andriamanitra aza, manao zavatra hafa noho izay tian'Andriamanitra. Ao amin'ny Salamo 81:11–14, salamo izay itorian'Andriamanitra ny fibebahan'ny Isiraely, dia mitaraina ny Tompo fa ny olony dia "tsy nihaino" ny "feony, ary tsy naniry ahy ny Isiraely. Koa dia natolotro ho an'ny fony maditra izy ireo, handeha amin'ny saina entiny. Enga anie ka hihaino Ahy ny oloko, ka handeha amin'ny lalako Isiraely! Dia ho reseko faingana ny fahavalony, ary hamerina ny tanako hamely ny mpanohitra azy aho" (NKJV). Toy izany koa, ao amin'ny Isaia 66:4, dia manasongadina am-pahoriana ny Tompo fa rehefa "niantso Aho, dia tsy nisy namaly, rehefa niteny Aho, dia tsy nihaino izy ireo; fa nanao ratsy teo imasoko izy ireo, ary nifidy izay tsy sitrako" (NKJV).

Ao amin'ny Ezekiela 18:23, dia manasongadina Andriamanitra fa tsy manana fahafinaretana amin'ny fahafatesan'ny ratsy fanahy Izy. Fa ny faniriany dia ny hibebahan'ny ratsy fanahy sy ho velona. Ao amin'ny Filazantsara, dia lazaina fa "ny Fariseo sy ny mpahay lalàna dia nandà ny sitrapon'Andriamanitra ho azy ireo" (Lioka 7:30, NKJV). Toy izany koa, dia mitomany an'i Jerosalema i Jesosy noho ny fiainany amin'ny fikomiana amin'ny faniriany. "Impiry Aho no naniry hanangona ny zanakao, tahaka ny akoho manangona ny zanany eo ambanin'ny elany, nefa tsy nety ianareo!" (Lioka 13:34, NKJV).

Ity sary ara-baiboly ity dia mampiseho fa ny fanjakan'Andriamanitra eto amin'izao tontolo izao dia tsy manilika ny fisian'ny faniriana tsy tanteraka avy amin'Andriamanitra, raha jerena ny fanapahan-kevitry ny zavaboariny malalaka ara-moraly. Mandritra izany fotoana izany, dia mbola manjaka Andriamanitra, ary araka ny asongadin'i Joba, "tsy misy tanjonao azo sakanana" (Joba 42:2, NASB1995). Peckham dia manolotra fa "tsy mahazo foana izay tiany Andriamanitra (ny sitrapony tonga lafatra) nefa azo antoka fa hotanterahiny ny tanjony fitondrana feno fitiavana sy tsara indrindra (ny sitrapony mahomby)."—Philosophia Christi, vol. 15, no. 2, p. 236. Raha ny marina, "nanokatra ny tenany tamin'ny tsy fahafaham-po vonjimaika nateraky ny ratsy Andriamanitra. Na izany aza, afa-po Andriamanitra amin'ny hevitra lehibe fa ho tanteraka ny tanjony ary hitondra fahafaham-po lehibe indrindra ho an'ny tontolo rehetra amin'ny fifandraisana feno fitiavana mandrakizay."—Page 235.

2. Ny Fahalehibiazan'Andriamanitra Tsy Midika fa Tsy Misy Fetra ny Asa Fitondrany.

Amin'ny maha-Andriamanitra Mahery Indrindra, dia afaka manao ny zava-drehetra ny Tompo. Tsy misy tsy ho vitany (Gen. 18:14, Marka 14:36, Lioka 18:27). Noho izany, amin'ny lafiny hery sy fahafahana, dia afaka manao ny zava-drehetra Andriamanitra. Na izany aza, amin'ny lafiny toetrany ara-moraly sy ny fanapahan-keviny malalaka momba ny fisiana sy ny zava-misy eto amin'izao tontolo izao noforoniny, dia misy zavatra tsy ataon'Andriamanitra ary, amin'izany heviny izany, tsy afaka ataony. Avy amin'ity fomba fijery ity no anambaràn'ny Soratra Masina fa misy zavatra tsy azon'Andriamanitra atao. Ohatra, tsy afaka mandainga Izy (Titosy 1:2; jereo koa Heb. 6:18), tsy afaka alaim-panahy amin'ny ratsy Izy (Jakoba 1:13, NKJV), ary tsy afaka mandà ny tenany Izy (2 Tim. 2:13, NKJV).

Zava-dehibe ity hevitra momba ny toetran'Andriamanitra ara-moraly ity amin'ny fahatakarantsika ny fitondran'Andriamanitra, izany hoe, ny asan'Andriamanitra eto amin'izao tontolo izao. Na dia manana ny hery sy ny fahafahana hanao ny zava-drehetra amin'ny fitondrany aza Izy, ny asa fitondrany dia voafetra amin'ny toetrany ara-moraly sy ny fanapahan-keviny. Ellen G. White dia manasongadina fa "tsy manery ny sitrapo na ny feon'ny fieritreretan'ny zavaboariny Andriamanitra" (The Great Controversy, p. 591). Ao amin'ny Steps to Christ, dia milaza izy fa "vonona ny hanafaka antsika amin'ny ota i Kristy, saingy tsy manery ny sitrapo Izy; ary raha amin'ny fandikan-dalàna maharitra dia mivily tanteraka amin'ny ratsy ny sitrapo, ary tsy maniry ny ho afaka isika, raha tsy manaiky ny fahasoavany isika, inona koa no azony atao? Nandringana ny tenantsika isika tamin'ny fandavana hentitra ny fitiavany."—Page 34.

Ity fitsipika ity dia midika fa, noho ny toetrany feno fitiavana, ny fahalehibiazan'Andriamanitra dia tsy manilika ny safidy malalaka ataon'ny zavaboariny. Ny asa fitondrany dia tsy manery ny feon'ny fieritreretana, izay manazava ny antony itoriany am-pitiavana ny saintsika hifidy ny fiainana, fa tsy ny fahafatesana (Deot. 30:15–20), ary tsy hanamafy ny fontsika amin'ny feony (Heb. 3:7, 8). Na dia maniry ny famonjena ny rehetra aza Izy (Ezek. 33:11, 1 Tim. 2:4–6, Titosy 2:11, 2 Pet. 3:9), dia tsy mampianatra ny Baiboly fa ho voavonjy ny rehetra (jereo, ohatra, Mat. 25:31–46; Jaona 5:28, 29).

Ny asa fitondran'Andriamanitra dia mifanaraka amin'ny fitiavany. Araka ny famaritana azy, ny fifandraisana feno fitiavana dia tsy azo faritana na terena, fa tsy maintsy midika safidy malalaka. Amin'ny maha-loharanon'ny fitiavana (1 Jaona 4:7, 8), dia tsy manery na mamaritra ny fitiavantsika Izy, fa maneho ny fitiavany lalina ho antsika amin'ny faniriana hampitoetra ny fitiavany ao amintsika (Jaona 3:16, 1 Jaona 4:19). Araka ny 1 Jaona 4:19, "tiantsika Izy satria Izy no tia antsika taloha" (NKJV). Ny fitiavana marina ho an'Andriamanitra dia mifototra amin'ny finoana manokana momba ny toetrany feno fitiavana sy marina. Araka ny filazan'i Ellen G. White: "Ny fanompoana amin'ny fitiavana ihany no azo ekena amin'Andriamanitra, ny fankatoavan'ny zavaboariny dia tsy maintsy miorina amin'ny finoana ny fahamarinany sy ny hatsaram-panahiny."—Patriarchs and Prophets, p. 42.